Mentale en fysieke gezondheid jongeren blijft kwetsbaar en dat is zorgwekkend

Minder leerlingen uit de tweede en vierde klas van de middelbare school zijn positief over hun eigen gezondheid dan voorgaande jaren. Ook hun mentale gezondheid laat na de coronapandemie nog geen herstel zien. Daarnaast zien we een toename van ongezond gedrag, zoals vapen en problematisch gebruik van social media. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023, die afgelopen najaar is uitgevoerd in Hollands Midden. Ruim 8.000 jongeren hebben de vragenlijst ingevuld. De algemene gezondheid van jongeren blijft een punt van aandacht.

Minder vaak positief over eigen gezondheid

• De ervaren gezondheid van jongeren daalt steeds verder. 

• In 10 jaar tijd is die in onze regio gemiddeld gedaald van 85% naar 80%. 

• Vooral meisjes ervaren hun gezondheid minder vaak als goed.De mentale gezondheid van jongeren is niet teruggeveerd en is vergelijkbaar met 2021. 

Mentale gezondheid niet hersteld naar het niveau van vóór de coronatijd

• Jongeren voelen zich minder gelukkig. Dit is vaker dan vóór de coronaperiode in 2019. 
• De helft van de jongeren ervaart vaak stress. De belangrijkste oorzaak van stress onder jongeren is school of huiswerk (36%). Ook door de combinatie van alles wat ze moeten doen, krijgen jongeren vaak stress (28%). 
• Jongeren die thuis moeite hebben om rond te komen, ervaren veel vaker stress. 
• Eén op de drie jongeren voelt prestatiedruk. Die prestatiedruk voelen de jongeren meer vanuit zichzelf dan vanuit anderen. 
• Nog steeds heeft ruim een kwart van de jongeren psychische klachten. 

De vorige meting vond midden in de coronaperiode plaats, toen veel maatregelen golden die invloed hadden op het welbevinden van jongeren. Dat de gezondheid en welbevinden sindsdien niet zijn hersteld of verbeterd is zorgwekkend. 
Wel geeft 96% van de jongeren aan sociale steun te hebben en bij iemand terecht te kunnen met een probleem of als hij of zij ergens mee zit.  

Toename ongezond gedrag

• Alarmerend is de toename van vapen. Bijna één op de drie jongeren heeft ooit gevapet en 9% vapet wekelijks. De combinatie met roken komt ook veel voor. In vier jaar tijd is het percentage jongeren dat wekelijks vapet en/of rookt bijna verdrievoudigd van 4% naar 11%. 
• Het alcoholgebruik is sinds 2019 stabiel. Een kwart van de jongeren heeft recent alcohol gedronken waarvan tweederde (17% van alle leerlingen) vijf of meer glazen bij één gelegenheid.
• Het risico op problematisch gebruik van social media is sinds 2019 verdubbeld: van 6% naar 12% van de jongeren. Deze jongeren geven onder andere aan slaap tekort te komen of hun huiswerk af te raffelen. 

André Rouvoet: “We moeten het tij keren” 

“Dit zijn zorgwerkkende uitkomsten” aldus André Rouvoet, voorzitter GGD GHOR Nederland. “We streven naar een gezonde generatie in 2040, maar we zien juist het tegenovergestelde gebeuren: de ervaren gezondheid van jongeren verslechtert en ongezond gedrag neemt toe. We moeten dus het tij keren, passende maatregelen nemen voor het te laat is. Deze cijfers geven juist aan dat het nieuwe Kabinet extra moet inzetten op preventie. Hier moeten we jongeren, ouders en scholen bij betrekken.” 

Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

In het najaar van 2023 hebben alle GGD’en, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de Gezondheidsmonitor Jeugd uitgevoerd onder middelbare scholieren in klassen 2 en 4 in heel Nederland. In totaal vulden ruim 188.000 leerlingen van 885 scholen van het regulier voortgezet onderwijs een vragenlijst in over gezondheid, leefstijl en welzijn. De vorige reguliere meting was in 2019; in 2021 was er een extra meting in het kader van corona. 
 

Voor vragen kunt u mailen met de onderzoekers: onderzoek@ggdhm.nl